1/7/1388
افتتاح مجمع عمومی سازمان ملل، اجلاس 64
ساعت 5 صبح و بعد از تكميل مكتوب روزنگار، مقاله‌اي تحت عنوان «خلع‌سلاح هسته ای؛ فرصت طلايي اوباما» نوشتم كه كمتر از 800 كلمه بود. هدف از نگارش این مقاله، ترغيب آمريكا به پيگیري بحث خلع سلاح هسته‌اي در جلسه روز پنجشنبه شوراي امنيت سازمان ملل متحد به رياست اوباما بود. برخي اعضاي شوراي امنيت به دنبال كشاندن بحث روز پنجشنبه بسوی ارائه و تصويب قطعنامه با نام بردن از برخي كشورها بودند. در صحبت با آقای محمدی مسئول بخش مطبوعاتی نمایندگی نیویورک که از همکاران باسابقه، متخصص وخوش فکر با ارتباطات گسترده در حوزه رسانه در آمریکا بود قرار شد برای انتشار این مقاله در یکی از روزنامه های نیویورک هماهنگی شود.
بعد از صرف صبحانه برای شرکت در مراسم افتتاحیه شصت و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهی مقر سازمان شدم. آقاي رئيس‌جمهور در اواسط صحبت دبيركل سازمان ملل در ساعت 9:20 آمد. بعد از دبيركل، رئيس‌جمهور برزيل آقای لولا داسیلوا و پس از او آقای باراك اوباما، رئيس‌جمهور آمريكا نطق كردند.
صحبت های اوباما همه موضوعات مطروحه در نطق بوش را دارا بود با این تفاوت که مطالب نطق اوباما در پوسته‌اي مثبت پیچیده و ارائه شده بود. وی در بحث سلاح هسته ای نام دو كشور ايران و كره شمالي را با بيان «خطر» بر زبان آورد و در بحث سرزمین های اشغالی فلسطین به مرزهاي 1967 و توقف شهرك‌سازي اشاره كرد. در موضوع عراق به جاي اينكه بگويد تا سال 2011 می مانيم، گفت حتما در سال 2011 عراق را ترك مي‌كنيم. در موضوعات تغییرات آب و هوا، محيط‌زيست، حقوق بشر، بحران اقتصادي، اقدامات آمريكا در متوقف كردن شكنجه در گوانتانامو، ضرورت برخورد با افراط‌گرايي در چارچوب قانون و بالاخره جدي بودن در مبارزه با القاعده وتروریسم درجای جای سخنرانی نسبتا طولانی اش تأكيد كرد.
ملاقات با نماینده دبیرکل در امور عراق
ساعت 11:15 با نماينده جديد دبيركل سازمان ملل در امور عراق به اتفاق آقاي متقي‌نژاد ملاقات كردم. زمينه‌هاي همكاري برشمرده شد. از نقش كمرنگ سازمان ملل از آغاز تحولات در عراق گله شد و بر ضرورت ريسك‌پذيري و ورود جدی به مباحث عراق، حوادث اخير، انفجارها و اختلاف بين عراق و سوريه و احيانا همسايگان تأكيد شد.
از ديدگاه‌هاي صريح ايران و اعلام آمادگي براي همكاري با نماينده دبيركل تشكر كرد و علاوه بر عراق به موضوعاتی چون مين روبي، مواد مخدر و مسائل مرزي نیز به عنوان زمينه‌هاي همكاري اشاره کرد. او همچنين از ديدگاه‌هاي مالكي براي كار منطقه‌اي پرسيد كه قدري سؤال معناداري بود. گفته شد: ترجيح آقاي مالكي در شرایط کنونی بر همكاري‌هاي دوجانبه است تا تعاملات منطقه‌اي.
سخنرانی سران کشورها در مجمع عمومی
آقاي احمدی نژاد بعد از ملاقات با رئيس‌جمهور بوليوي به هتل رفت و بنده در پشت ميز ايران نشستم و به سخنراني‌هاي معمر قذافي، يووري كاگوتا موسيوني، شيخ حمد بن خليفه آل ثاني، قربانقلي بردي محمداف رؤساي کشورهای ليبي، اوگاندا، قطر و تركمسنتان گوش فرا دادم و همزمان اين مكتوب روزنگار را آماده كردم.
ساعت 1:45 راهي هتل شده و بعد از صرف نهار و كمي استراحت آماده برنامه بعدی شدم.
دیدار رؤساي‌جمهور ایران و برزیل
ساعت 15:15 ديدار رؤساي‌جمهور ايران و برزيل در محل هتل بود و آقای لولا داسیلوا به محل اقامت رئیس جمهور آمد. ملاقات با وزير خارجه سوريه را که با این دیدار همزمان شده بود به تعويق انداختم. در این ملاقات بعد از تعارفات موارد ذیل مطرح گردید:
1. سفر رؤساي‌جمهور به برزيل و تهران در ماه نوامبر یا دسامبر سال جاری (آذر یا دی ماه 88) برای سفر آقای احمدی نژاد به برزیل و ماه می سال بعد (اردیبهشت 89) برای سفر آقای لولا به تهران توافق شد. این تاریخ ها در سفر چند ماه قبل اینجانب به برزیل در پاسخ به سفر وزیر خارجه برزیل مطرح و کارشناسی شده بود.
2. تجارت بين دو كشور افزايش يابد. وزراي تجارت و صنايع قبل از سفر آقای لولا به تهران عازم مي‌شوند.
واقعیت این است که قطار روابط دوجانبه ایران و برزیل بعد از رکود نسبی چندین ساله از دیدار وزرای خارجه دو کشور در سال گذشته در نیویورک مجددا روی ریل قرار گرفت. آقای سلسو آموریم وزیر امورخارجه برزیل در آن دیدار با نگرانی گفت: روابط تجاری ما از دو میلیارد دلار در گذشته به یک میلیارد کاهش یافته است. در پاسخ به او گفتم: عجب! فکر می کردم به کمتر از این مبلغ رسیده است! با تعجب پرسید: علت چیست؟ گفتم: وقتی که روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور از پشتوانه و حمایت سیاسی برخوردار نباشد همین می شود. او که قدری مبهوت شده بود توضیح بیشتری خواست. گفتم: از آخرین سفر وزیر خارجه برزیل به تهران حدود 17 سال می گذرد. رفت و آمدهای سیاسی برای بخش های اقتصادی و تجار دو کشور اطمینان ساز است.
حاصل این گفت و شنود و دیپلماسی اقتصادی، سفر او در راس یک هیات حدود یکصد نفره از بخش های اقتصادی وشرکت های برزیلی در پائیز سال 1387 به تهران و سفر اینجانب برزیل در بهار 1388 بود. عمده ترین توافق سیاسی وزرای خارجه، هماهنگی برای سفرهای متقابل رؤساي‌جمهور به پایتخت های دو کشور بود.
3. مروری بر شرايط خاورميانه و فلسطين و اينكه این شرايط در مقايسه با ده سال پيش چگونه است. یکی از شاخص های شرایط جدید، كاهش نفوذ غرب در منطقه است .
4. بحث افغانستان و عراق و افزايش تعارضات در این دو کشور.
5. بحث هسته‌اي و استفسار و تبیین فعاليت‌هاي برزيل در خصوص غني‌سازي و همچنین كار مشترك با فرانسه در ساخت بخش هسته‌اي زيردريايي‌ها. برزيل همانند خودش حق ايران در غني‌سازي اورانیوم را به رسميت مي‌شناسد. آقاي لولا تأكيد كرد البته بايد از ايجاد ترديد در دیگران جلوگيري كرد.
آقاي آموريم به گفت‌وگوي خود با مذاكره‌كننده آمريكايي اشاره کرد و افزود: به او گفتم پيشنهاد فريز در برابر فريز، متوازن نيست و شما نبايد حق ايران براي غني‌سازي را منتفي كنيد. طرف آمريكايي گفت: همه اينها قابل مذاكره است. آقاي خزاعي گفت اين همان حرف هميلتون است كه گفت اوباما با غني‌سازي ايران مخالفتي ندارد.
آقاي لولا از روابط آقاي احمدي‌نژاد با اوباما پرسيد و خودش توضيح داد كه به نظر من روابط ايران و آمريكا نبايد در انزوا بماند و اين گفت‌وگو بايد صورت پذيرد. آقاي اوباما از سوي محافظه‌كاران به‌ويژه وزارت امور خارجه تحت فشار است. آقاي احمدي‌نژاد گفت: با شما موافقم. براي نخستين بار در سي سال گذشته من به اوباما براي انتخابات پيام دادم. آنها در انتخابات ما خوب عمل نكردند و حرف‌هاي منفي زدند. علت مخالفت آنها با ايران، دلايل ديگري دارد. آنها مي‌دانند ايران به دنبال سلاح هسته‌اي نيست.
آقاي لولا گفت: همه چيز با نخستين دروغ شروع مي‌شود سپس دروغ دوم و سوم. بايد مراقب بود. در مورد عراق كسي كه از سوی سازمان ملل ماموریت تحقیق پیرامون سلاح شيميايي را برعهده داشت، يك برزيلي بود. خيلي شفاف اعلام كرد كه به‌هيچ‌وجه سلاح شيميايي در عراق وجود ندارد. ولي او را بركنار كردند و حملات شروع شد.
آقاي احمدي‌نژاد گفت: اول حكم اعدام صادر مي‌كنند، بعد به دنبال مدارك و شواهد مي‌گردند. سپس آقاي لولا گفت: بايد بدون واسطه با اوباما صحبت كنيد. ايران كشور فوق‌العاده مهمي است. جنگ ناخواسته‌اي را تجربه كرده است. بايد خيلي مواظب اشاره‌ها و كنايه‌هايي كه در رابطه با ايران به عمل مي‌آيد، باشيد. آقاي احمدي‌نژاد صميمانه تشكر كرد.
آقاي لولا گفت: يك سوال از سر كنجكاوي دارم كه مي‌توند افتراق ما از يكديگر باشد و آن در مورد هولوكاست است كه خيلي در روزنامه‌ها مي‌خوانم. اكنون هم رسانه‌هاي برزيلي در بيرون فقط يك سؤال دارند و آن هولوكاست است. آقاي احمدي‌نژاد پيرامون موضوع مشروحا توضيح داد. بحث‌هاي زيادي در رفت و برگشت مطرح شد. آقای لولا تلاش كرد در مورد كشته شدن يهودي‌ها اعتراف بگيرد كه نشد.
ملاحظات:
الف) برزیل قبل از روی کارآمدن حزب و جریان فکری که آقای لولا آن را نمایندگی می کرد، یکی از بزرگترین کشورهای بدهکار جهان بود. طی یک دهه گذشته برزیل با گسستن برخی از قیود و شرایطی که درنسخه های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول به این کشور تحمیل شده بود، توانست گام های بلندی در جهت استقلال و شکوفایی رشد و توسعه اقتصادی خود بردارد.
ب) آقای لولا رئیس جمهور برزیل از سلامت، صداقت، صراحت و تواضع تحسین بر انگیزی برخوردار است. پس از گذشت مدتی از ریاست جمهوری آقای اوباما و عدم تحقق برخی از وعده های او برای «تغییر»، این جمله آقای لولا مشهور شد که گفت: من و آقای اوباما حق اشتباه کردن نداریم. در آمریکا بعد از 220 سال یک سیاه پوست به ریاست جمهوری می رسد و در برزیل بعد از یکصد سال یک کارگر (اشاره به خودش) رئیس جمهور می شود.
ج) در برزیل همانند کره جنوبی، آفریقای جنوبی و برخی کشورهای دیگر که تجارت خارجی به ویژه صادرات به کشورهای دیگر در اولویت سیاست های اقتصادی آنهاست ، روابط تجارت خارجی در وزارت امور خارجه این کشورها متمرکز و مدیریت می شود. با این نگرش، این وزارتخانه در این کشورها با عنوان «وزارت امور خارجه و تجارت» نامیده می شود. در زمان تدوین برنامه پنجم توسعه کشور، وزارت امور خارجه کشورمان نیز چنین پیشنهادی را ارائه داد که به دلیل بخشی نگری دستگاه های اقتصادی و بازرگانی کشور مورد تصویب در دولت قرار نگرفت.
ادامه دارد...
