وزیر پیشین امور خارجه ایران گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران سیاستی برگرفته از مبانی اسلام، آموزه های امام راحل و سه کلمه کلیدی عزت، حکمت و مصلحت است.
منوچهر متکی روز سه شنبه 23 بهمن‌ماه در نشستی با عنوان چهار دهه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ايران که با حضور وزیران امور خارجه پس از پيروزي انقلاب اسلامي و سفیران و نمایندگان کشورهای مختلف در تهران در محل مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی برگزار شد، با گرامیداشت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، افزود: 55 سال پیش پس از سرکوب قیام ملت ایران در 15 خرداد سال 1342، تعدادی از یاران امام خمینی (ره) شرایط را بسیار دشوار دیدند، شاه وضعیت خیلی سختی را بر کشور حاکم کرده بود و انقلابیون در شرایط دشواری بودند.
وی با ذکر خاطره از یکی از یاران امام راحل پیش از سفر به تبعید ایشان به ترکیه، ادامه داد: زمانی که ایشان چهره‌های به هم ریخته ما را ملاحظه کردند، این جملات را گفتند که شاه شرایطی را به وجود آورد که فکر می‌کند که ما نه راه پیش داریم نه راه پس و نه در جایی که هستیم می توانیم بمانیم، انشاالله کاری خواهیم کرد که شاه نه راه پیش داشته باشد نه راه پس و نه در جایی که هست، بتواند بماند.
وزیر پیشین امور خارجه كشورمان یادآور شد: این روایت پیروزی انقلابی شد که شما دیروز آخرین چشمه حضور ملت را در پیوند رهبری و مردم مشاهده کردید.
متکی اضافه کرد: پیام خیلی روشن مردم این است که آقای ترامپ از 4 نوامبر سال 2018 گمان کرده است که ما را در شرایطی قرار خواهد داد که راه پیش و پس نداشته باشیم، اما رویکرد و عملکرد آقای ترامپ نه تنها در رابطه با ایران بلکه در مجموعه مناسبات جهانی خود برای خود او راه پیش و راه پس نخواهد گذاشت.
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی یک پاسخ منطقی بود، یادآور شد: از زمان نادرشاه به بعد تقریبا ملت ایران روی استقلال جدی را به خود ندید و شرایط روز به روز سخت تر شد، در سطح جهانی هم بعد از رنسانس و از قرن 18 غرب به دنبال پایه گذاری یک حکمرانی خوب بر مبنای سکولاریسم بود.
وزیر پیشین امور خارجه خاطرنشان کرد: اوایل قرن نوزدهم کمونیسم با حذف خدا محوری تلاش کرد الگوی دیگری از حکمرانی را ارائه کند. انقلاب اسلامی یک پاسخی است به این دو نگرش ناقص در حکمرانی بر پایه دین محوری.
متکی تاکید کرد: نظام جمهوری اسلامی بر پایه تعلیمات بر گرفته از اسلام و آموزه های امام راحل پله به پله سیاست‌های خود را تدوین کرد.
وی ادامه داد: صرف نظر از میزان انطباق ما بین تئوری و نظریه های اسلامی، نگاه ما به سیاست خارجی، از جمله اصول، قوانین و مقررات، نگاه شناخته شده ای است که از جنگ تا صلح و از مراودات دوستانه تا قواعد خصمانه را برای ما تعریف می‌کند.
وزیر پیشین امور خارجه كشورمان اظهار داشت: اگر یک منحنی از کارکرد جمهوری اسلامی ترسیم شود در نقاط عطفی که در حوزه سیاست خارجی با موضوعات مختلف وجود داشته است، حاکمیت یک منطق قابل دفاع و یک عقلانیت را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی مشاهده می کنیم.
متکی به وجود برخی مشکلات در گذشته در کشورهای منطقه اشاره کرد و ادامه داد: دستگاه دیپلماسی تلاش کرد در یک رویکرد منطقه ای، قابل دفاع و با کمک کشورها دیگر این مشکلات را حل کند.
وی در ادامه به اشغال کویت توسط عراق اشاره کرد و افزود: به فاصله 18 ساعت بعد از اشغال کویت توسط عراق، در همین دفتر مطالعات به ریاست دکتر ولایتی وزیر خارجه وقت بیانیه‌ای قاطع و مستدل جمهوری اسلامی در محکومیت این اقدام صادر می شود در حالی که برخی از این کشورها در طول هشت سال جنگ تحمیلی مبالغ گزاف و حمایت های فراوانی از متجاوز داشتند.
وزیر پیشین امور خارجه یادآور شد: اگر کارکرد سیاست خارجی سال های اخیر جمهوری اسلامی را در موضوعات منطقه ای رصد کنید از جمله همکاری های ما با ترکیه، سوریه، قطر، گرجستان و ارمنستان، صداقت، سلامت و منطق قابل دفاعی را از جمهوری اسلامی مشاهده خواهید کرد.
منوچهر متکی در ادامه با اشاره به مشکل لبنان در انتخاب رییس جمهوری و انتخابات در این کشور، خاطر نشان کرد: وقتی که گروه‌های مختلف لبنانی برای حل این مشکل در دوحه جمع شدند، دو شبانه روز مذاکره کردند و ساعت یک صبح امیر قطر به جلسه می آید و می گوید حالا که به توافق نمی رسید، بلند شوید و بروید.
وی اضافه کرد: ساعت 2 صبح سفیر ما از لبنان تماس می‌گیرد و می‌گوید چنین اتفاقی افتاده است که با وزیر خارجه قطر، معاون وقت رییس جمهوری سوریه و مقامات لبنانی تماس گرفته می‌شود و مذاکرات ادامه پیدا می کند و 9 صبح وزیر خارجه قطر تماس می‌گیرد و می‌گوید که مساله حل شد و توافق کردند.
متکی ادامه داد: وقتی مقامات آمریکایی بعد از حمله بدون مجوز از شورای امنیت در عراق در این کشور مستاصل شدند، جیمز بیکر و لی همیلتون از سوی دو حزب جمهوری خواه و دمکرات مامور بررسی عدم توفیق آمریکا در عراق می شوند.
وی افزود: آن های گزارشی تقریبا 150 صفحه‌ای تهیه می‌کنند که بخش‌هایی از آن منتشر شد. از جمهوری اسلامی درخواست مذاکره می‌کنند و ایران نمی پذیرد. مقامات عراقی به رهبر معظم انقلاب نامه می نویسند و درخواست می کنند که به خاطر عراق مذاکره با آمریکا را در مورد این کشور داشته باشید و سه دور مذاکره در دوران جورج بوش پسر انجام شد.
وزیر پیشین امور خارجه اضافه کرد: در این مذاکرات چرایی عدم توفیق آمریکا را به آنها گوشزد کردیم که آقای اوباما از این حادثه شعار انتخابات خود را تنظیم می‌کند که اگر من انتخاب شوم در سال 2011 نیروهای آمریکایی از عراق خارج می‌کنم.
منوچهر متکی به مذاکرات برجام اشاره کرد و گفت: طرف مقابل در برجام، اوج صداقت مذاکرات کنندگان جمهوری اسلامی ایران را دیدند.
وی ادامه تاکید کرد: بزرگترین گناه ما این است که می خواهیم مستقل باشیم، خودمان باشیم، خودمان تصمیم گیری کنیم، در همه مذاکرات دیپلمات های خارجی کشورهای دیگر و وزارت خارجه های دنیا به توانمندی دیپلمات های ایرانی در مذاکرات اذعان دارند.
وزیر پیشین امور خارجه كشورمان یادآور شد: بزرگترین مشکل کسانی که تصور می‌کنند با قدرت و زور و پول قادر خواهند بود حرف خود را به کرسی بنشانند و منطق خود را بقبولانند، این است که از رسانه‌های گروهی تاثیر گذار و فضای مجازی جهت دهنده خبر ندارند و پشت درهای بسته تصمیم می گرفتند و تصمیمات خود را اعمال می کردند اما امروز چنین رویکردی اگر هم بخواهند، مقدور نیست.
متکی یادآور شد: امام خمینی (ره) معتقد بود که قدرت نمی تواند منشا پذیرش منطق باشد بلکه قدرت برآمده از یک منطق می‌تواند مجاب کند.
وی با تاکید بر اینکه ما همه راه ها را با عربستان سعودی در گذشته تجربه کردیم، گفت: آنها می دیدند زمانی که همکاری و مذاکره می‌کردند، چه قدم هایی در منطقه می توان برداشت.
وزیر پیشین امور خارجه ادامه داد: یکصد سال است که آل سعود تاسیس شده است، یک صد سال است عربستان نفت تولید می کند و می فروشد و یک صد سال است که سلاح می خرد و برای اولین بار در جنگی وارد شده که طرف مقابل نه هواپیما برای پریدن و نه تانک برای جنگیدن دارد.
متکی اضافه کرد: عربستان مدعی بود یک تا دو هفته کار یمن را تمام می کند، چرا نشد؟ برای اینکه مقاومت امروز یک واقعیت قابل توجه است.
وی تاکید کرد: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، سیاستی برگرفته از مبانی اسلام، آموزه های امام راحل و سه کلمه کلیدی عزت، حکمت و مصلحت است.
منبع: ايرنا
