«منوچهر متکی» وزیراسبق امور خارجه کشورمان، با اشاره به حوادث ناگواری که منجر به تعطیلی حج در سال گذشته شد، ضمن طرح دو نگرانی، پیش بینی کرده است که تلاش های ایران و اقدامات عربستان در نهایت منجر به برگزاری حجی آرام و کم مسئله در سال جاری شود.
حادثه غمبار منا در سال ۱۳۹۴ کام همه حاجیان ما و همه ملت ایران را تلخ کرد. مذاکرات یکسال بعد از آن حادثه نهایتا منجر به حضور حجاج ایرانی در مراسم حج سال گذشته نگردید و این درحالی است که سردی روبه افزایش روابط سیاسی دو جانبه نیز بر موضوعات مرتبط بر حج ایرانیان و نیز همکاری جمهوری اسلامی ایران با سازمان همکاری های اسلامی که مقر آن در جده است سایه انداخته است.
تمایلات ضمنی طرفین در ماه های اخیر و نهایتا توافقات بعمل آمده بین امیر الحجاج ایران و مسئولین حج عربستان در هاله ای از خوف و رجاء، زمینه تشرف حاجیان ایرانی را برای مراسم امسال فراهم کرد.
تغییرات گسترده در مقامات عربستان بویژه در حوزه مرتبط با امور حج و امنیت، دغدغه های جدیدی را برای افکار عمومی و حاجیان در صف انتظار پدیدار نمود. سفر اخیر رئیس سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران به عربستان که از مدتها پیش هماهنگ شده بود و اظهارات مقامات عربستان با تاکید بر توافقات بعمل آمده و عدم تاثیر جابجایی مقامات در سیاست های آن کشور در امور حج، شرایط ملتهب را آرام و دست اندرکاران حج جمهوری اسلامی را نسبت به پیگیری و هماهنگی امور حاجیان امیدوار ساخت.
به نظر می رسد موضوع صدور روادید برای تیم ۱۰ نفره وزارت خارجه نیز با توجه به موافقت عربستان با اصل اعزام آنان جهت پیگیری امور کنسولی حجاج ایرانی طی روزهای آینده انجام خواهد شد.
موضوعات میدانی چیست و چگونه مدیریت خواهدشد؟
واقعیت آن است که ایران و عربستان در برگزاری حج امسال نگرانی خاص خود را دارند. امیر الحجاج ایرانیان و سازمان حج و زیارت علی رغم تمهیدات لازم که مهمترین آنها توافق نامه با مقامات ذی ربط عربستان است، کماکان این نگرانی را دارند که آیا پایبندی کامل به تعهدات اعمال خواهد شد و مشکلی برای حجاج ایرانی پیش نخواهدآمد؟
از سوی دیگر مسئولین عربستانی نگران هستند که بروز هرگونه حادثه احتمالی برای حجاج کشورهای مختلف بویژه جمهوری اسلامی ایران، مدیریت و کارآمدی آنان را در برگزاری موفق حج نزد افکار عمومی مسلمانان جهان بطور جدی خدشه دار نموده و زیر سوال بیرد.
به نظر نگارنده این دو نگرانی از دو منظر کاملا متفاوت موجب خواهد شد که احتیاطی جدی بر برگزاری مراسم حج امسال از سوی طرفین اعمال گردد. نتیجه و ماحصل این نگرانی ها و احتیاط ها، برگزاری حجی آرام با کمترین مسئله خواهد بود.
آیا نیل به چنین موفقیتی می تواند گره گشای برخی مسائل دیگر باشد؟