علیرغم تلاشهای قابل تقدیر تیم مذاکره کننده کشورمان باید گفت متاسفانه برخود با بازی پیچیده آمریکا تا حدودی ساده انگارانه بوده و این یک خطای استراتژیک محسوب میشود. آمریکایی ها بسیار حساب شده و در چارچوب یک نقشه راه دقیق وارد مذاکرات هستهای با دولت یازدهم شدند...آنروز که گفتیم باید مسایل را با کدخدا حل کنیم و یا تعداد ملاقاتهایمان با رئیس تیم مذاکره کننده آمریکایی از مجموع ملاقات با سایر اعضای 1+5 بیشتر شد و یا قدم زدن با وزیر امور خارجه آمریکا را در پایتختهای اروپایی به نمایش گذاشتیم توجه نکردیم که پازلهای مورد نظر آمریکا را فراهم میکنیم
وزیر سابق امور خارجه کشورمان هشدار داد: خط تبلیغاتی آمریکا بر اساس استراتژی دوم است که القا کنند ایران کماکان همان Bad Boy یعنی بچه نافرمان است که قابل کنترل نیست.
منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه در جمع اعضای کانون اسلامی فارغالتحصیلان شبه قاره هند، اظهار داشت: آمریکاییها در سال پایانی دولت گذشته ایران به این نکته رسیدند که پافشاری بر مواضعشان در رابطه با فعالیتهای صلح آمیز هستهای ایران دستاوردی برای آنان نخواهد داشت و جمهوری اسلامی تغییری در مواضع اصولی خود ایجاد نخواهد کرد که مذاکرات قزاقستان شاهدی بر این مدعاست.
وی افزود: پس از نشست دوم هستهای در آستانه، آمریکا و کشورهای غربی ترجیح دادند که مذاکرات هستهای را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و روی کار آمدن دولت یازدهم موکول کنند. این تصمیم آمریکا با یک طراحی جامع عملیاتی شد.
متکی تصریح کرد: از نظر آمریکا دور جدید مذاکرات میبایست به یکی از دو نتیجه منجر شود یا از دل مذاکرات هستهای تغییر در دیگر سیاستها و مواضع جمهوری اسلامی به وجود آید و اصطلاحاً بعد از برجام هستهای برجامهای دیگر و در نهایت تسلیم کامل جمهوری اسلامی ایران را در بر خواهد داشت به نحوی که یکی پس از دیگری مورد توافق قرار گیرد.
وزیر اسبق امور خارجه اظهار داشت: در صورت عدم تمکین ایران به رویکرد نخست آمریکا استراتژی دوم آمریکا کلید خواهد خورد. در این استراتژی آنها در تبلیغاتی گسترده القا کردند که تسلیم ایران به مذاکرات هستهای به خاطر تأثیرگذاری تحریمها بوده است و ما توانستیم با تحمیل شرایط 1+5 همه گزینهها برای رسیدن به سلاح هستهای را بر روی ایران ببندیم.
وی افزود: پس از بیانات مهم رهبری پیرامون عدم اعتماد به آمریکا و منحصر بودن مذاکرات با آنها تنها در موضوع هستهای آمریکاییها پی بردند که استراتژی اول در به تسلیم کشاندن جمهوری اسلامی در سایه مذاکرات هستهای مقدور نیست بنابراین گزینه دوم خود را عملیاتی کردند.
متکی داشتن سناریوی مذاکراتی برای هر گفتوگو سیاسی با دیگر کشورها به ویژه مجموعهای مانند 1+5 را در زمره الفبای دیپلماسی دانست و افزود: «لازمه تدوین یک سناریوی جامع و موثر، برخورداری از اطلاعات و تحلیل درست از طراحی های طرفهای مقابل است».
وزیر اسبق امور خارجه در ادامه تاکید کرد: علیرغم تلاشهای قابل تقدیر تیم مذاکره کننده کشورمان باید گفت متاسفانه برخود با بازی پیچیده آمریکا تا حدودی ساده انگارانه بوده و این یک خطای استراتژیک محسوب میشود. آمریکایی ها بسیار حساب شده و در چارچوب یک نقشه راه دقیق وارد مذاکرات هستهای با دولت یازدهم شدند.
وی با بیان اینکه، نخستین نکتهای که مذاکره کنندگان آمریکایی القا کردند آن بود که ایران تنها با یک مذاکره کننده رو به رو است و آن ایالات متحده آمریکاست، گفت: در واقع تصمیم گیرنده نهایی در بحث هستهای ایران و همه مسائل دیگر آمریکا است.
متکی اظهار داشت: متاسفانه بخشی از مقدمات القا چنین نگرشی توسط ما فراهم شد. آنروز که گفتیم باید مسایل را با کدخدا حل کنیم و یا تعداد ملاقاتهایمان با رئیس تیم مذاکره کننده آمریکایی از مجموع ملاقات با سایر اعضای 1+5 بیشتر شد و یا قدم زدن با وزیر امور خارجه آمریکا را در پایتختهای اروپایی به نمایش گذاشتیم توجه نکردیم که پازلهای مورد نظر آمریکا را فراهم میکنیم در حالی که می توانستیم این نیت آمریکا را آشکار و برای آن ما به ازا تعریف کنیم.
وی دومین هدف گذاری آمریکایی ها را اینگونه تعریف نمود که در میانه مذاکرات بحث موشکی ایران را ابتدا بصورت حاشیهای و سپس در متن مذاکرات هستهای و نهایتاً در قطعنامه مصوب توافق هستهای گنجاندند. در حالی که راهکار اساسی آن بود که تمام قد با گنجاندن چنین موضوعی مخالفت شود اما آن ها با بیان اینکه هدف از طرح این موضوع عدم طراحی موشکهایی است که قابلیت حمل کلاهکهای اتمی را داشته باشد ما را در کوچه بنبست مذاکرات موشکی به عنوان بخشی از مذاکرات هستهای قرار دادند.
متکی با بیان اینکه در 100 روز گذشته ادعاهای قدیمی غرب علیه جمهوری اسلامی در موضوعات حقوق بشر، حمایت از تروریسم و سلاحهای کشتار جمعی با آب و تاب خاصی در رسانهها و افکار عمومی مطرح شد، گفت: برجسته کردن این مباحث در مقطع کنونی خط تبلیغاتی آمریکا بر اساس استراتژی دوم است که القا کنند ایران کماکان همان Bad Boy یعنی بچه نافرمان است که قابل کنترل نیست.
وزیر اسبق امور خارجه تاکید کرد: این تحلیل که تند شدن مواضع آمریکاییها علیه جمهوری اسلامی و مصوبههای یکی بعد از دیگری گنگره و دیوان عالی آن کشور به رقابتهای حزبی در انتخابات آمریکا باز میگردد، تحلیلی ساده انگارانه است.
وی از دولت و به تیم مذاکره کننده هستهای خواست که نقطه نظرات و دیدگاههای مقام معظم رهبری را که به صورت علنی و یا دیدارهای غیر رسانهای بیان داشتند را به عنوان طراحی کلان جمهوری اسلامی در کنش و واکنش به رویکردهای آمریکا به دقت مورد مطالعه قرار دهند.
متکی گفت: باید رویکرد مبتنی بر تهاجم نرم افزارانه دیپلماتیک داشته باشیم؛ سیاستی که آمریکاییها از زمان القا تفسیر خود فکت شیت تا امروز آن را دنبال نمودند. سخنان نادرست رئیس جمهور آمریکا یا وزیر خارجه آن کشور نباید در سطح مدیرکل یا سخنگوی وزارت امور خارجه ما پاسخ داده شود.
وزیر اسبق امور خارجه با اشاره به اینکه نیاز آمریکا به این مذاکرات و نتایج آن بیش از جمهوری اسلامی است، گفت: آنها در هیچ پرونده منطقهای از فلسطین، عراق، افغانستان، سوریه و یمن دستاوردی نداشتند و اظهارات مقامات امریکایی در نشست اخیر شورای همکاری خلیج فارس، سیاست فرار به جلو است.
متکی در بخش پایانی سخنان خود به اجلاس اخیر سران کشورهای اسلامی در استانبول اشاره کرد و رفتار کشورمان با مصوبات علیه جمهوری اسلامی را منفعلانه ارزیابی کرد.
وی در این باره به تجربه حضور هیات دیپلماتیک ایران در کنفرانس سران غیرمتعهدها در دهلی نو اشاره کرد و گفت: در آن اجلاس طراحیهای پشت پرده به دنبال تصویب بغداد به عنوان محل اجلاس بعدی سران بود، جمهوری اسلامی ایران در تلاشی سیاسی و دیپلماتیک بسیار فشرده به خانم گاندی اعلام کرد که چنانچه خواسته ناحق صدام حسین عملیاتی شود اجلاس را ترک و دلیل آن را رسانهای خواهیم کرد، هندیها به عنوان میزبان نهایتا با این تهدید جدی سیاسی از تصویب آن جلوگیری کردند.